چرا ابوبکر شایستگی این مقام را ندارد؟ (6)

تردید ابوبکر در مشروعیت خلافت خود

أبو بکر گفته است: «أقیلونی فلست بخیرکم»¹ (مرا رها کنید من بهترین شما نیستم). در این گفته چه صادق باشد چه تعارف و تواضع کند، در هر دو صورت صلاحیت تصدی خلافت را ندارد.

1الامامة السیاسة 1: 14؛ شرح نهج البلاغة ابن ابی الحدید1: 58؛ 17: 158؛ کنزالعمال کتاب الخلافة3: 132و135و141

 

اگر در این گفتارش صادق باشد، ترجیح او بر دیگران بدون دلیل کافی بوده و اقرار به عدم صلاحیت به تصدی منصب خلافت است و خلافتش مخالف نص قرآن می‌باشد که می‌فرماید: «أَ فَمَن یهَْدِی إِلىَ الْحَقّ‏ِ أَحَقُّ أَن یُتَّبَعَ أَمَّن لَّا یهَِدِّی إِلَّا أَن یهُْدَی‏ فَمَا لَکمُ‏ْ کَیْفَ تحَْکُمُونَ (یونس : 35)» (آیا کسی که هدایت به حق می‏کند برای پیروی شایسته‏تر است یا آن کس که خود هدایت نمی‏شود مگر هدایتش کنند، شما را چه می‏شود؟ چگونه داوری می‏کنید؟) اگر تعارف و تواضع می‌کند، پس مرتکب دروغ است و شیوه­ی صحیح تواضع را نشناخته است. دروغ معصیت خالق است، برای تواضع به خلق نمی‌توان آن را به کار برد. فخر رازی که از بزرگان متکلمان اشاعره و فیلسوف و فقیه و مفسر بزرگ اهل سنت است، گوید: قال النبی (علیه ‌السلام): «لا طاعة لمخلوق فی معصیة الخالق» (در جایی که معصیت خالق است، نباید از مخلوق اطاعت کرد). این روایت دلالت بر بی‌اعتباری معصیت­کار دارد. اگر خبری نیز که از رسول الله (صلی الله علیه و آله) دهد، هم چون شهادتش قبول نمی‌شود و اگر در مسند حکومت نشیند، حکمش مشروع نیست.

ابوبکر در هنگام مرگ ازسه چیز تأسف می‌خورد؛

1. می‏گفت: کاش از پیامبر می‏پرسیدم که آیا انصار در خلافت حقی دارند¹.

این سخن و تأسف در دم مرگ نشانه­ی تردید در درستی یا خطای عملی بود که خود را مرتکب آن دیده است. اگر فضائلی که برایش از زبان پیامبر ساخته‌اند، صحیح بود و پیامبر به او اقتدا کرده است، از چه تأسف می‌خورد؟!

2. کاش فجأة السلمی را نمی­سوازندم².

اتهام فجأة راهزنی بوده و به اموال مردم دستبرد زده است³. همه­ی فقهای اهل سنت چنین شخصی را محارب گفته‌اند. حکم محارب را خدای تعالی چنین بیان فرموده: «وَ إِنَّمَا جَزَ ؤُاْ الَّذِینَ یحَُارِبُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ یَسْعَوْنَ فىِ الْأَرْضِ فَسَادًا أَن یُقَتَّلُواْ أَوْ یُصَلَّبُواْ أَوْ تُقَطَّعَ أَیْدِیهِمْ وَ أَرْجُلُهُم مِّنْ خِلَافٍ أَوْ یُنفَوْاْ مِنَ الْأَرْضِ ذَالِکَ لَهُمْ خِزْىٌ فىِ الدُّنْیَا وَ لَهُمْ فىِ الاَْخِرَةِ عَذَابٌ عَظِیمٌ (مائدة : 33)» (همانا جزای کسانی که با خدا و پیامبرش می‏جنگند و در زمین به فساد کردن می‏کوشند، این است که کشته شوند یا بر دار آویخته شوند یا دستها و پاهایشان در جهت خلاف یکدیگر بریده شود یا از آن سرزمین تبعید شوند. این، خواری آن‌ها در دنیا است و برای آن‌ها در آخرت عذابی بزرگ است‏). کمترین حقوق اولیه هر انسان مجرم مجازات وی متناسب با جرم او است. پس روشن است ابوبکر حکم محارب را از قرآن نمی­فهمد و به رأی خود، بر خلاف قرآن مرتکب سوزاندن انسان می­گردد. آیا پیامبری که دینش را در زمینه­ی علم و عقل پیاده کرده و این دو از ارکان دعوت او به حق است، به کسی که به این حد فکرش منحط و فهمش کوتاه است، اقتدا می‌کند و به خلافتش رضایت می‌دهد؟!! هرگز. چنین فردی شایستگی تصدی خلافت دین مبین اسلام پایدار تا روز واپسین را ندارد.

3. کاش خانه­ی فاطمه را وامی‏نهادم و حرمت آن را نمی‏شکستم، حتی اگر در را برای جنگ بسته بودند⁴.

این تأسف خوردن­ها در آستانه­ی مرگ نه از مظلوم رفع تظلم می­نماید و نه به پشیمان شونده در عالم برزخ و آخرت سودی دارد؛ ولی به آزاداندیشان و صاحبان دانش و بینش روشنگر ساختگی بودن خلافت و دوری آن را از ارزش­های اسلامی روشن می‌کند. بر هر انسان عاقل و اهل فهم روشن است رسوالله (صلی الله علیه و آله) از جانب خدا مأمور نشده امور مکتب و آئینش را به کسی واگذارد که نه فهم احکام دینش از کتاب و سنت را دارد و نه قدرت تشخیص حق از باطل را دارد. او هرگز به کسی خلافت را واگذار نمی‌کند که دستور دهد خانه دخترش، فاطمه صلوات الله علیها و علی ابیها و بعلها و بنیها) را آتش بزنند و خود و بچه‌اش محسن را به شهادت رسانند و ملک شخصیش، فدک، را که با امر پروردگار و ابلاغ پدرش تملیک کرده بود، ظالمانه و غاصبانه تصرف نمایند و عاملانش را بیرون کنند⁵ و از ارث پدری و خمس و ازسهم ذی القربی محروم گردانند. دختری که درحق او آیه­ی مباهله، آیه­ی تطهیر، آیه­ی مودت، سوره­ی کوثر و آیات دیگر نازل شده است. دختری که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) درباره­ی او فرمود: «فاطمة بضعة منّی فمن أغضبها أغضبنی⁶» (فاطمه پاره­ی تن من است؛ هر که او را به خشم آورد، مرا به خشم آورده است)؛ چنان که علمای بزرگ اهل سنت مثل بخاری و مسلم و غیر این‌ها از صاحبان صحاح و سنن و دیگران به اسناد متعدد نقل کرده‌اند.

نتیجه­ی چنین خلافت نامشروعی روشن است. ام­الدرداء می‌گوید: «ابودرداء با حالی خشمگین نزد او آمد. سبب را پرسیدم. گفت: به خدا سوگند از امت محمّد چیزى جز آن که نماز جماعت نمی­شناسم که باقی‌مانده باشد»⁷. از زهرى روایت شده که گفته است: «در شهر دمشق نزد انس بن مالک رفتم و او را گریان دیدم. پرسیدم: چرا گریه می‌کنی؟ پاسخ داد: از آنچه مى‏شناختم جز نماز باقى نمانده بود و آن نیز تباه شده است»⁸. در روایت دیگرى آمده است: «از آنچه در زمان پیامبر وجود داشت چیزى را نمى‏شناسم. به او گفتند: نماز چطور؟ پاسخ داد: آیا آن را تباه نساختید؟» به نقل «جمع بین صحیحین» حُمیدی در مسندهاى انس بن مالک و ابو عامر آمده است که رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: «آغاز دین شما پیامبرى و رحمت بود، سپس جهانگشایى و رحمت، سپس جهانگشایى به قدرت؛ پس از آن حکومت به چنگ و دندان که در آن حرام­ها و حرمت­ها حلال مى‏گردند.

1مروج الذهب2: 302؛ الامامة والسیاسة 1: 18-19 شرح نهج البلاغة ابن ابی الحدید

2تاریخ یعقوبی127؛ تاریخ طبری2: 619؛ میزان الاعتدال الذهبی3: 109 الامامة والسیاسة1: 18

3شرح نهج البلاغة ابن ابی الحدید17: 222

4 عقد الفرید2: 254؛ وتاریخ یعقوبی2: 127؛ تاریخ طبری2: 619؛ میزا ن الاعتدال 2: 215

5مکاتیب الرسول581

6صحیح بخاری کتاب بدء الخلقة باب مناقب قرابة النبی ؛ صحیح مسلم کتاب فضائل الصحابة؛ کنز العمال 4: 220؛ مستدر ک الصحیحین 2: 359 ؛وخصائص نسائی: 35به اسناد ومسند احمد4: 5-و 328؛ صحیح ترمذی 2: 319؛ حلیة الأولیاء2: 40 ؛ فیض القدیر6: 220

7مسند احمد5: 195-6: 443 دقت شود این سخنان در زمانی است که اصحاب بسیاری زنده‌اند.

8الجمع بین الصحیحین حمیدی